افرادی که دچار چاقی هستند و یا به راحتی در معرض افزایش وزن قرار می گیرند ، اغلب روند سوخت و ساز آرام بدنشان را در این امر متصر می دانند زیرا کالری ها را به سرعت مصرف نمی کند. اما پیش از اینکه سوخت و ساز بدنتان را در این امر دخیل کنید باید دقیقاً با آن آشنایی پیدا کنید و بدانید که چه چیزهایی سوخت و ساز را تحت تاثیر قرار می دهند و چگونه می توانید مقدار آنرا افزایش دهید.
بیشتر مردم وقتیکه در مورد سوخت و ساز بدن صحبت می کنند ، اشاره به سرعت مصرف انرژی در بدن می کنند که این انرژی به شکل کالری موجود در غذای مصرفی فراهم می شود. دو نوع اصلی از سوخت و ساز در بدن عبارتند از : سرعت سوخت و ساز اصلی و سرعت سوخت و ساز در حالت استراحت
سرعت سوخت و ساز اصلی (BMR) :
بدن شما برای حفظ بقایش نیاز به انرژی دارد . هر زمان که قلب شما ضربان دارد و تنفس می کنید ، در حال مصرف انرژی هستید. BMR حداقل سطح انرژی مورد نیاز برای پایداری عملکردهای ضروری بدن در حال بیداری همچون تنفس و فعالیت مغزی می باشد که شامل انرژی مورد نیاز برای انجام فعالیت فیزیکی نمی باشد.
میزان کالری مورد نیاز برای سوخت و ساز اصلی بدن ، بسته به جنس ، سن ، اندازه بدن توده عضلانی و هورمونها متفاوت است.
افراد جوان به دلیل افزایش فعالیت سلولها در نتیجه تقسیم سلولی نسبت به افراد مسن ، سوخت وساز بالاتری دارند . علاوه بر این ، مردها به دلیل دارا بودن میزان بالاتری از بافتهای عضلانی معمولاً 10 تا 15 درصد نسبت به زنان BMR سریعتری دارند.
سرعت سوخت و ساز بدن در حالت استراحت(RMR):
این نوع سوخت و ساز هم شبیه به BMR می باشد اما زمان این سوخت و ساز هنگامی است که بدن شما در حالت استراحت است.
RMR روزانه به میزان 50 تا 75 درصد از مصرف انرژی شما را تشکیل می دهد و رابطه مستقیم با اندازه و سطح بدن دارد، بنابراین افراد بلند قد و سنگین وزن تر نسبت به افراد قد کوتاه و لاغرتر میزان RMR بالاتری دارند. به علاوه افرادی که دارای عضلات بیشتری هستند ، RMR بالاتری خواهند داشت زیرا عضله در مقایسه با چربی میزان کالری بیشتری را مصرف می کند.
تاثیر فعالیت فیزیکی:
فعالیت فیزیکی مثل ورزش اثر عمده ای بر روی میزان کلی سوخت و ساز بدن شما دارد و مقدار آن را در هنگام فعالیت و همچنین بعد از آن افزایش می دهد. تحقیقات اثبات می کند که در هنگام ورزش شدید ، سرعت سوخت و ساز به میزان 10 برابر حالت استراحت افزایش پیدا می کند. برای انجام فعالیت فیزیکی حدود 15 تا 30% از کالری روزانه خود را مصرف می کنید که این میزان بستگی به شدت و مدت انجام فعالیت دارد.
نکات دیگر:
حتی فرآیند هضم غذا هم نیازمند مصرف انرژی است و سوخت و ساز شما را افزایش می دهد. بنابراین فقط ، خوردن غذا و هضم آن حدود 10 درصد از مصرف کلی انرژی شما را تشکیل میدهد.
بر اساس مطالعات به عمل آمده ، وضعیت آب و هوایی هم نقش بسزایی در تعیین متابولیسم دارد بطوریکه RMR افرادی که در مناطق گرمسیری یا بسیار سرد زندگی می کنند معمولاً 5 تا 20 درصد بالاتر از افرادی است که در مناطق معتدل زندگی می کنند.
در چنین شرایط بد آب و هوایی ، بدن باید برای حفظ دمای مرکزی ، فعالیت شدیدتری انجام دهد.
واقعیت این است که RMR بیشترین میزان سوخت و ساز در بدن شماست و بستگی به چندین عامل خارج از کنترل شما همچون وضعیت ژنتیک ، جنس ، وضعیت هورمونی و سن دارد.
اما نکته جالب این است که می توانید از طریق ورزش ، سوخت و ساز خودتان را افزایش دهید. ترکیب تمرینات قلبی عروقی با تمرینات کششی منجر به ایجاد عضله بیشتر و چربی کمتر در بدن می شود که به نوبه خود سوخت و ساز شما را افزایش می دهد زیرا حتی در زمان استراحت هم عضلات شما انرژی بیشتری نسبت به چربی مصرف می کنند . در نتیجه فرآیند سوخت و ساز بدن شما در جهت تامین انرژی عضلات ، سرعت می گیرد. هر چه عضلات بیشتری داشته باشید ، سوخت و ساز شما هم بالاتر خواهد بود، بنابراین بهترین کار که برای افزایش سوخت و ساز بدنتان انجام دهید، حفظ و تداوم فعالیت بدنی است.